Mortensaften lub Sant Martin’s aften og dag. 10. i 11. listopada

Morten jest duńskim odpowiednikiem imienia Martin, czyli Marcin. Mortens dag jest dniem świętego Marcina z Tours. W Danii nie obchodzi się tego święta religijnie oraz nie jest to dzień wolny od pracy. Jedynie wieczór, 10 listopada jest obchodzony uroczyście, ponieważ tradycyjnie je się nadziewaną, pieczoną gęś z gotowanymi jabłkami i śliwkami. Brązowe ziemniaki, ciepła czerwona kapusta oraz sos dopełniają obrazu. Jako deser: æbleskiver.

Ponieważ gęś jest dość dużym i drogim drobiem, często zastępuje się ją kaczką, która jest zarówno tańsza, jak i mniejsza.

Legenda mówi, że mieszkańcy Tours chcieli, aby Marcin, późniejszy święty, został biskupem. Ponieważ nie był on jednak zainteresowany, przez długi czas nie przyjmował tej nominacji. Kiedy delegacja mieszkańców ponownie przybyła do zakonu Marcin schował się w kurniku, w części z gęsiami. Niestety ich gęganie wydało kryjówkę jego i tak został on biskupem Tour. Święty Marcin postanowił, że gęsi będą tradycyjnie spożywane właśnie tego dnia.

Dawniej w Danii dzień świętego Marcina miał bardzo ważne znaczenie. Był to początek nowego roku dla chłopów pańszczyźnianych, którzy mogli otrzymać swoja wypracowaną zapłatę, niektórzy mogli prosić o prawo opuszczenia danej wioski, zaś czeladnicy o zmianę pracodawcy. Zapłata podatków, często była dokonywana poprzez oddanie gęsi.

Listopad tradycyjnie był też miesiącem w jakim szlachtowano zwierzęta, dla których nie było miejsca w oborze, kurniku oraz te zwierzęta, których nie chciano karmić przez cala zimę.

Dzień świętego Marcina rozpoczynał też post przed Adwentem i Bożym Narodzeniem i dlatego w wieczór poprzedzający dzień świętego Marcina zjadano dość kaloryczną gęś.

Dla wielu Duńczyków Mortensaften jest próbą generalną przed Wigilią.

Dzień świętego Marcina uroczyście obchodzi się też w Niemczech i we Francji, gdzie święto jest powiązane z osoba Marcina Lutera.

Zapraszamy do dyskusji na forum http://poloniainfo.dk/forum?topic=12751.new#new

Dokładna legenda dotycząca życia świetego Marcina z Tour jest dostepna na str.: http://www.parafia-st-kiszewa.pelplin.opoka.org.pl/Sw%20Marcin.htm jednego z 200 kościołów w Polsce pod wezwaniem św. Marcina z Tour, oraz na stronach wikipedii:
http://en.wikipedia.org/wiki/Martin_of_Tours
http://pl.wikipedia.org/wiki/Marcin_z_Tours

W 2002r. w Danii wyhodowano 1, 8 milionów kaczek i około 4000 gęsi. Połowa kaczek została sprzedana przed Bożym Narodzeniem, ponad 600,000 spożywa się na mortensaften a resztę w czasie całego roku. Niestety dane te nie obejmują importu.

Przepis na pieczona kaczke (po duńsku)