Ogólne > Praca w Danii
Rynek pracy - wiadomości w pigułce
MargaretMitchell:
Pracownik pracujący nielegalnie w Danii może na rok zostać pozbawiony wolności. Grozi mu też kara finansowa naliczana za każdy miesiąc nielegalnej pracy.
Dania jest krajem, który wciąż nie otworzył swojego rynku pracy dla Polaków. Mimo to w ciągu ostatnich dwóch lat przyjechało ich do Danii w poszukiwaniu pracy ponad 20 tys. Wielu z nich pracuje legalnie, posiadając zgodę na pobyt i pracę, tj. Opholdsog arbejdstiladelse (wg danych Konsulatu RP w Kopenhadze jest ich ponad 12 tys.).
Część jednak - nie zdając sobie sprawy z konsekwencji - trafia często za pośrednictwem innych Polaków do polskich i duńskich firm jako tania siła robocza, pracując nielegalnie.
Jakie kary
Zgodnie z zapisami zawartymi w dziale 59 duńskiej ustawy o obcokrajowcach za pracę na czarno karani są zarówno pracodawcy (firmy zatrudniające), jak i pracobiorcy (pracownicy).
Pracodawcy zatrudniający nielegalnie mogą zostać ukarani karą grzywny lub więzienia do dwóch lat, a ponadto mogą zostać pozbawieni osiągniętych w tym czasie korzyści materialnych. Za każdego nielegalnego robotnika pracodawca zostanie ukarany grzywną w wysokości od 10 tys. do 20 tys. duńskich koron (DKK).
Pracownik obcokrajowiec pracujący w Danii nielegalnie musi liczyć się z karą pozbawienia wolności do jednego roku oraz karą finansową w wysokości 10 tys. DKK za pierwszy miesiąc nielegalnej pracy. Za każdy następny miesiąc kara ta wzrasta o 500 DKK w stosunku do miesiąca poprzedniego. Na przykład za sześć miesięcy nielegalnej pracy kara taka wynosi 67,5 tys. DKK.
Ściga nie tylko policja
Instytucjami odpowiedzialnymi za monitorowanie rynku pracy w Danii są:
• policja (Politi),
• urząd imigracyjny (Udlaendigeservice),
• urząd ds. celno-podatkowych (Toldskat),
• inspekcja pracy (Arbejdstilsynet),
• regionalne urzędy administracji samorządowej.
Po wejściu w życie znowelizowanej tzw. Umowy Wschodniej (O/staftale) od 1 maja 2008 r. kontrolami objęto początkowe place budów Kopenhagi. Teraz kontrolowane są również place budów w innych częściach Danii, a także gospodarstwa rolne, ogrodnicze, hotele itp.
Wyniki tych kontroli będą miały znaczący wpływ na decyzję o pełnym otwarciu duńskiego rynku racy bądź też na utrzymaniu występujących obecnie ograniczeń. Ewentualne pełne otwarcie duńskiego rynku pracy może nastąpić 1 maja 2009 r.
Kary sądowe
Decyzja (wyrok) Duńskiego Sądu Pracy skazująca firmę na karę finansową (np. zwrot uzyskanych korzyści finansowych) za pogwałcenie prawa może być wymagalne przez sądy krajowe kraju, w którym firma swoją siedzibę.
Warto też zaznaczyć, że 11 lipca 2007 r. Dania zawarła z innymi krajami UE stosowne porozumienia o współpracy zgodnie z Dyrektywą UE nr 44/2001 z 22 grudnia 2000 r. o zakresie uznawania i wprowadzania orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych. To równoległe porozumienie wprowadza uproszczone procedury sądowej w innych krajach UE.
[Posted on: 19 Wrzesień 2008, 14:16:17]
PRZEPISY O ŚCIGANIU NIELEGALNYCH PRACOWNIKÓW
Ściganie nielegalnych robotników i pracy na czarno odbywa się w Danii na podstawie:
duńskiej ustawy o obcokrajowcach (dział 59)
Umowy Wschodniej (O/staftale) uchwalonej w grudniu 2003 r.
JAK ZAŁOŻYĆ ODDZIAŁ POLSKIEJ FIRMY W DANII
Coraz więcej zagranicznych firm (w tym również polskich) pojawia się na duńskim rynku i świadczy swoje usługi. Aby legalnie i zgodnie z prawem duńskim mogły one funkcjonować na rynku, muszą dopełnić formalności.
Jaka forma
Najbardziej polecaną dla polskich firm formą jest filial af udelandsselskab - oddział firmy zagranicznej, gdyż nie wymaga ona wpłaty kapitału założycielskiego, a i formalności są o wiele prostsze.
Gdzie zarejestrować
Od 1 maja 2008 r. obowiązują nowe reguły rejestracji firm zagranicznych, a nowy formularz zastępuje dotychczasową rejestrację jako płatnika VAT (Moms). Polska firma może utworzyć w Danii swój oddział, pod warunkiem że w Polsce zarejestrowana jest jako S.A. lub sp. z o.o., czyli odpowiednik duńskich AS (spółka akcyjna) i ApS (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością). Rejestracji takiego oddziału dokonuje się w Erhvervsog selskabsstyrelsen (Agencja Przedsiębiorstw i Handlu) na formularzu nr 40113 dostępnym w wersjach duńskiej i angielskiej na stronie www.virk.dk. Wypełniony formularz zgłoszenia rejestracyjnego (5 stron) przesłać należy na adres: Erhvervsog selskabsstyrelsen, Postboks 622, KO/BENHAVN C.
Nazwa oddziału zagranicznego firmy zawierać musi oprócz słowa filia - oddział, nazwę firmy zagranicznej i kraj siedziby - Polska (Polen).
Kto rozstrzyga spory
Wszelkie spory oddziału z klientami i instytucjami duńskimi rozwiązywane są na gruncie prawa duńskiego, a założycielska firma zagraniczna ponosi wszelką odpowiedzialność za ewentualne zobowiązania swojego zagranicznego oddziału.
17 tys. Polaków przebywało w Danii ponad 3 miesiące w 2007 roku
Źródło: GUS
MargaretMitchell:
Osoby pracujące w Danii mogą się ubezpieczyć na wypadek utraty pracy. Świadczenie w okresie, kiedy jest się bezrobotnym, można otrzymywać nawet przez cztery lata.
Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia w tzw. A-kasie jest w Danii dobrowolne i decyzję o przystąpieniu podejmuje się indywidualnie. Członkiem kasy zapomogowej dla bezrobotnych czyli A-kasy, może zostać osoba, która:
• ma 18-63 lata,
• przebywa i mieszka w Danii,
• otrzymuje wynagrodzenie za pracę.
Zgodnie z prawem UE przemieszczający się pracownicy mogą zaliczać okresy zatrudnienia i ubezpieczenia w celu uzyskania uprawnień socjalnych we wszystkich krajach UE.
Jakie formalności
Z wnioskiem o przyjęcie do kasy bezrobocia powinno się wystąpić najpóźniej po 8 tygodniach od wystąpienia z ubezpieczenia w innym kraju UE. Powinno się też przepracować w ciągu 12 tygodni co najmniej 296 godzin, jeśli jest się zatrudnionym na pełny etat, lub148 godzin przy pracy w niepełnym wymiarze.
Aby do duńskiego ubezpieczenia móc zaliczyć okresy zatrudnienia w Polsce, należy z Urzędu Pracy w Polsce pobrać druk E-301 i złożyć w duńskiej kasie ubezpieczeń. Jeżeli po okresie świadczenia pracy w Danii pracownik wraca do Polski, to duński okres zatrudnienia będzie mu zaliczony w Polsce również po jego udokumentowaniu formularzem E-301.
Wysokość składki
Wysokość składek na ubezpieczenie od bezrobocia zależy od branży i miejsca zatrudnienia. Na przykład dla członków A-kasy przy związku zawodowym 3F-Fagligt Faélle Forbund (Zjednoczona Federacja Duńskich Pracowników) składka wynosi w całej Danii 425 duńskich koron miesięcznie, a w federacji związków budowlanych TIB w Kopenhadze 400 DKK na miesiąc.
W Danii zwykle prawo do zasiłku w okresie pozostawania bez pracy uzyskuje się po rocznym nieprzerwanym członkostwie w kasie oraz przepracowaniu w okresie członkowskim co najmniej 1924 godzin. Dodatkowym warunkiem niezbędnym do uzyskania świadczenia z tytułu bezrobocia jest to, że trzeba aktywnie szukać pracy oraz być do dyspozycji duńskiego rynku pracy i organów zatrudnienia. Ponadto zwolnienie z pracy nie może nastąpić z winy pracownika np. dyscyplinarnie.
Raz uzyskane w ten sposób prawo będzie obowiązywało na przyszłość - także w sytuacji gdy na krótki okres wyjeżdża się do swojego kraju i następnie wraca do Danii.
Wysokość świadczenia z tytułu bezrobocia wynosi 683 DKK brutto (około 290 zł) za każdy dzień roboczy (3415 DKK tygodniowo). Jest ono wypłacane na osobiste konto bankowe pracownika (Nemkonto). Zasiłek taki w przypadku zamieszkiwania w Danii można pobierać przez cztery lata.
MargaretMitchell:
Obowiązkiem każdego pracodawcy w Danii jest sporządzenie umowy o pracę w wersji językowej zrozumiałej dla pracownika i doręczenie jej najpóźniej w ciągu miesiąca od rozpoczęcia pracy.
Większość Polaków pracujących w Królestwie Danii pracuje w firmach budowlanych. Aby uniknąć rozczarowań związanych z podjęciem pracy i płacą, warto zapoznać się z obowiązującymi, i to nie tylko w budownictwie, warunkami zawierania umów o pracę i ich rozwiązywania. Dla cudzoziemców największe znaczenie ma fakt, że duński pracodawca (również ten, który zatrudnia obcokrajowców) jest zobowiązany do sporządzenia umowy o pracę w wersji językowej zrozumiałej dla pracownika. Musi doręczyć ją pracownikowi najpóźniej w ciągu miesiąca od rozpoczęcia pracy.
Umowę taką sporządza się w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron. Zawarcie umowy jest podstawą do przyznania pracownikowi karty podatkowej, tzw. Takskort przez SKAT (Urząd Skarbowy). Niektóre związki zawodowe, jak na przykład Zrzeszenie Danek Bygeri (Zrzeszenie Duńskich Budowlańców), opracowało wzór standardowej umowy o pracę w kilku językach. Znaleźć go można na stronie www.danskbygeri.dk.
Godziny pracy
W Danii od ponad 100 lat czas pracy nie jest regulowany ustawowo, lecz przez układy zbiorowe. Zasadą jest, że pracę wykonuje się od poniedziałku do piątku w godz. 6 - 18, a tygodniowy wymiar czasu pracy wynosi 37 godzin. Układy zbiorowe dopuszczają jednak tzw. specyficzny tryb pracy. Zgodnie z nim pracownicy mogą wykonywać swoje obowiązki przez 46 godz. tygodniowo, ale m.in. pod warunkiem, że w ciągu trzech następnych miesięcy pracownicy otrzymają równoważne dni wolne, a szef prowadzi szczegółową ewidencję czasu pracy każdego pracownika. Możliwe jest także wykonywanie pracy według potrzeb (np. 10 godzin dziennie, ale nie więcej niż przeciętnie 50 godz. tygodniowo).
Duńskie prawo przewiduje przerwy w pracy przeznaczone na posiłki i odpoczynek. Ich łączny czas nie może być dłuższy niż jedna godzina i krótszy niż pół godziny.
Minimalne stawki godzinowe wynagrodzenia są określone w porozumieniach zbiorowych (np. w Danek Bygeri jest ich obecnie 16) i są zmieniane 1 marca każdego roku. Obecne minimalne wynagrodzenie za godz. pracy w branży budowlanej to 106,90 - 131,83 DKK (w zależności od zapisów porozumienia zbiorowego). Przedsiębiorstwo i pracownicy mogą ustalić wyższe, od minimalnej, stawki wynagrodzenia.
Najwyżej wyceniana jest praca w godzinach nadliczbowych. Regułą jest, że za pracę w pierwszych trzech godzinach ponadwymiarowych przysługuje pracownikowi 150 proc. stawki. Za kolejne godziny szef powinien zapłacić 200 proc. wynagrodzenia. Podstawa naliczania płacy w nadgodzinach zależy od postanowień układu zbiorowego i może nią być albo stawka minimalna albo stawka umówiona i zapisana w umowie o pracę.
[Posted on: 19 Wrzesień 2008, 14:22:43]
Koniec zatrudnienia
Również zasady rozwiązywania umów o pracę zawarte są zazwyczaj w branżowych układach zbiorowych. Na przykład w branży budowlanej w pierwszym roku zatrudnienia ani pracownika, ani pracodawcy nie obowiązują żadne okresy wypowiedzenia. Jeśli budowlaniec pracuje już ponad pięć lat, wówczas obowiązuje go dwutygodniowy okres wypowiedzenia (a jego szefa siedmiotygodniowy).
Jeżeli pracownik, z którym rozwiązano umowę o pracę, nie był ubezpieczony na wypadek bezrobocia w duńskiej A-kasie i musi na nowo zarejestrować się w polskim Urzędzie Pracy, powinien wystąpić o wystawienie formularza E-301 i złożyć go w pośredniaku właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Formularz taki wydaje: Arbejdsdirektoratet (Główny Urząd ds. Pracy), Stormgade 10, P. O Box 1103, DK-1009 Kopenhaga K, tel. 38105011, fax 3819 3890.
UMOWA O PRACĘ MUSI OKREŚLAĆ
• imię i nazwisko, adres pracownika oraz nr ewidencji osobowej,
• nazwę i adres firmy, telefon/fax, nr CVR, numery telefonów stron umowy,
• formę wynagrodzenia (godzinowe czy akordowe, stawka podstawowa oraz dodatki),
• okres rozliczeniowy, w którym następuje wypłata wynagrodzeń,
• rodzaj wykonywanej pracy i dokładny opis wykonywanych czynności,
• tygodniowy wymiar czasu pracy oraz liczbę ewentualnych nadgodzin,
• rodzaj porozumienia zbiorowego obowiązującego u pracodawcy,
• termin i miejsce rozpoczęcia pracy oraz okres zatrudnienia,
• świadczenie emerytalne,
• urlop oraz dodatkowe dni wolne od pracy,
• warunki wypowiedzenia umowy,
• podpisy stron.
źródło: Gazeta Prawna
MargaretMitchell:
Pracownik w Danii za okres, w którym przebywa na urlopie otrzymuje nie pensję, ale specjalny dodatek. Jest on finansowany przez jego firmę.
Wszyscy pracownicy w Danii mają prawo do 25-dniowego urlopu w każdym roku urlopowym. Jest ono niezależne od tego, czy pracownik wypracował w roku poprzednim dodatek urlopowy czy nie. Za każdy przepracowany miesiąc pracownikowi przysługuje 2,08 dnia urlopu.
Rok urlopowy trwa w Danii od 1 maja do 30 kwietnia roku następnego. Ponieważ za czas urlopu pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, ale ma prawo do dodatku urlopowego, pracodawca musi na rzecz przyszłego urlopu swojego pracownika odprowadzać na specjalny fundusz tzw. Feriekonto 12,5 proc. od jego wynagrodzenia. Od kwoty tej pracodawca musi również odprowadzić należny podatek.
Jak liczy się dodatek urlopowy
Dodatek urlopowy należny pracownikowi naliczany jest w sposób narastający przy każdej wypłacie i uwidoczniony na rozliczeniu wynagrodzenia (L˙nafregning) jako Nettoferiepenge. Dodatek ten pracownik wypracowuje w ciągu roku obrachunkowego, który zaczyna się 1 stycznia, a kończy 31 grudnia. Po zakończeniu roku obrachunkowego, w marcu następnego roku, fundusz wakacyjny wysyła każdemu pracownikowi na jego adres list z informacją o tym, ile pieniędzy zgromadził na funduszu urlopowym.
Na taki list pracownik musi odpowiedzieć. Dolną część pisma powinien wypełnić podając termin planowanego urlopu, następnie potwierdzić to u pracodawcy i odesłać w załączonej kopercie zwrotnej na adres funduszu.
Z miesięcznym wyprzedzeniem
Każdy pracownik może stan swojego konta urlopowego sprawdzić na stronie www.feriekonto.dk po wprowadzeniu jemu tylko znanego (otrzymuje go wraz z listem) kodu wejścia - adgangskod. Wypłata świadczenia następuje najpóźniej na miesiąc przed rozpoczęciem planowanego urlopu na Nemkonto pracownika.
Prawo do urlopu oraz związanego z nim wynagrodzenia jest w Danii zagwarantowane ustawowo, a wszelkie odstępstwa są bezprawne.
MargaretMitchell:
Oprócz tzw. emerytury państwowej osobie pracującej w Danii przysługuje emerytura prywatna. Jeśli więc Polak pracował przez jakiś czas w tym kraju i opłacał tam składki, może liczyć na wypłatę takiego świadczenia.
Największym na duńskim rynku programem emerytalnym jest tzw. fundusz ATP (ATP Livslang Pension). Prawo do emerytury z tego funduszu mają te osoby, które pracowały w Danii przez krótszy lub dłuższy czas, a w okresie zatrudnienia opłacały składkę.
Dla kogo emerytura
Posiadanie umowy o pracę, praca w wymiarze minimum 9 godzin w tygodniu oraz opłacanie przez pracodawcę składek do funduszu emerytalnego upoważniają do otrzymania po ukończeniu 65 lat emerytury dożywotnej z ATP. Jeśli pracownik zamieszkuje w Danii, to każda zmiana jego miejsca zamieszkania (adresu) jest automatycznie odnotowywana przez system, a tym samym przez ATP. Oznacza to, że pracownik nie musi - w przypadku zmiany adresu - informować o tym ATP.
Jeśli natomiast pracownik posiadający prawo do emerytury mieszka poza Danią, to musi informować ATP o swoim aktualnym adresie lub jego zmianie w kraju zamieszkania. W przeciwnym wypadku fundusz nie będzie w stanie wypłacać należnej mu emerytury. Tak więc gdy Polak kończy definitywnie pracę w Danii i wraca do kraju, powinien powiadomić ATP o swoim miejscu zamieszkania w Polsce. Można to zrobić od razu lub poinformować fundusz na kilka miesięcy (np. trzy miesiące) przed nabyciem prawa do emerytury.
Wysokość składki
Stawka składki jest ustalana w stosunku rocznym i wynika z porozumienia zbiorowego. Jest w 1/3 opłacana przez pracownika (odliczana od każdej wypłaty), a w 2/3 przez pracodawcę. Wysokość odprowadzanych z tego tytułu kwot znaleźć można każdorazowo na rozliczeniu wypłaty (Ló/nafregning), które otrzymuje pracownik na swój adres nie później niż w dniu wypłaty. Od 1 lipca 2008 r. wysokość składki na ATP wynosi 12 proc. od wysokości wynagrodzenia uprawniającego do urlopu (4 proc. płaci pracownik, a 8 proc. pracodawca).
Jeżeli przez okres zatrudnienia opłacane były składki na ATP, to z tego tytułu po ukończeniu 65 lub 67 lat (dotyczy osób urodzonych przed 1 lipca 1939 r.) przysługuje prawo do otrzymywania z funduszu dożywotniej emerytury.
W przypadku śmierci beneficjenta osobie będącej na jego utrzymaniu zgromadzone pieniądze są wypłacane w formie jednorazowej wypłaty wyliczonej przez fundusz.
Wysokość świadczenia
Wysokość świadczenia zależy od długości okresu opłacania składek, ich wysokości, jak również od stopy zwrotu z inwestycji. Aby zwiększyć przyszłą emeryturę, fundusz wpłacane pieniądze inwestuje.
Raz w roku do osób powyżej 35 roku życia, których adres znany jest funduszowi, wysyłana jest informacja o stanie konta i przysługujących rocznych świadczeniach z tego tytułu. W tym roku nastąpiła korzystna zmiana w tym zakresie. Każdy z członków funduszu otrzymuje swój kod PIN i może na stronie www.atp.dk sprawdzić wysokość swojej emerytury, jaką otrzymałby na dzień bieżący. Informacje na ten temat można uzyskać również bezpośrednio pod nr tel. +45 4820 4923 lub pod adresem: ATP, Konsens Lange 8, DK-3400 Hilleró/d, Denmark.
[Posted on: 19 Wrzesień 2008, 14:29:10]
Wypłata świadczenia
Na około trzy miesiące przed nabyciem prawa do emerytury system informatyczny ATP generuje list z informacją o wysokości należnej emerytury. Świadczenie jest wypłacane na konto bankowe beneficjenta, pod warunkiem że jest ono znane funduszowi. Wyższe świadczenia będą wypłacane miesięcznie lub rocznie, a sumy mniejsze niż 1240 DKK rocznie (według danych z roku 2004) wszyscy uprawnieni otrzymają jednorazowo. W tym przypadku wysokość świadczenia obliczana będzie na podstawie spodziewanej średniej długości życia dla osoby 67-letniej.
Przyszły emeryt może odroczyć wypłatę swojego świadczenia i uzyskać w ten sposób wyższą emeryturę. Za każdy miesiąc opóźnienia w wypłacie można zwiększyć swoje świadczenie o 0,6-0,8 proc. Informacje na ten temat można uzyskać, kontaktując się z ATP.
Jaki podatek
Przed wypłatą świadczenia ATP nie zna stopy podatkowej, którą będzie ono obciążone. W przypadku gdy w momencie wypłaty świadczenia świadczeniobiorca mieszka poza Danią, musi on skontaktować się ze SKAT-em (urzędem podatkowym) celem uzyskania właściwej dla tego rodzaju świadczenia karty podatkowej określającej wysokość stopy podatkowej. W przeciwnym wypadku - z mocy prawa - naliczany będzie podobnie jak w przypadku wynagrodzenia.
Co na wypadek śmierci
W przypadku śmierci beneficjenta należne mu świadczenie przekazywane jest osobom uznawanym przez prawo zwyczajowe za współmałżonków. Osobom tym przysługuje prawo do świadczenia w sytuacji gdy zamieszkują pod tym co beneficjent adresem, a okres wspólnego z nim zamieszkiwania w chwili śmierci wynosił co najmniej dwa lata. Muszą one ponadto być zarejestrowane w ATP jako współmałżonkowie.
Jeśli beneficjent i jego rodzina mieszkają w Danii, to w przypadku śmierci ATP jest automatycznie informowane o tym fakcie przez Krajowy Rejestr Ludności. Jeśli zaś beneficjent i jego rodzina mieszkają poza Danią, to o fakcie jego śmierci muszą powiadomić ATP, przedstawiając akt zgonu. Jest to warunek konieczny do wypłaty należnego świadczenia.
Ważne!
Środki, w których ATP wypłaca świadczenia, nie mogą być transferowane do innego funduszu emerytalnego lub inwestowane w innym kraju
GDZIE KabuseWAĆ PYTANIA
W przypadku wątpliwości i pytań należy kontaktować się bezpośrednio z funduszem ATP. Można to czynić także w innym niż duński języku, najlepiej po angielsku lub niemiecku. Zwyczajowo wszelkie odpowiedzi udzielane są w języku angielskim.
• e-mail: atp@atp. dk
• fax: +45 4820 4800,
• tel.: +45 4820 4923,
• adres: ATP, Kongens Vó/nge 8, DK-3400 Hilleró/d, Denmark.
• strona internetowa www.atp.dk
Nawigacja
[#] Następna strona
Idź do wersji pełnej