Zarys fonetyki .

Wiele liter w jezyku dunskim wymawia sie inaczej niz w polskim a dodatkowo ich wymowa moze sie zmieniac w zaleznosci od tego przed jakimi albo po jakich literami stoja . Bardzo wazna zasada jest ze samogloski wymawia sie dlugo jezeli nastepuje po nich pojedyncza spólgloska i krótko w pozostalych przypadkach . Ponizej zebrane zostaly typowe przyklady ilustrowane wymowa w popularnych slowach .

a - litere a na poczatku slowa wymawie sie jak polskie e ale z ustami na okraglo jak przy polskim o .

abe [ ebe ] - malpa - z okraglym e . Ale w slowach zlozonych - jako a . Np. affald [ alfal ] l odpadki .

Dzwiek odpowiadajacy polskiemu a wystepuje przy zlozeniach w srodku slowa -er lub -re

frem [ fram ] - naprzód Kerteminde [ kartemine ] - nazwa miasta - tu zginelo tez d z powodu n .

Ponadto a wystepuje w slowach pochodzenia obcego :

apparat [ aparat ] - aparat magnet [ malnet ] - magnes

b - w zasadzie podobnie do polskiego b ale podwójne b wymawia sie czesto jak polskie p.

c - wymawia sie jak polskie s - ale w slowach pochodzenia obcego jak w jezyku obcym

Cecilie [ sesilje ]

citron ( cytryna )

d - jest slabe jak w angielskim the - jednak wymawiane jak polskie d kiedy jest podwójne .

Prawie nieszlyszalne jezeli jest ostatnia litera w slowie . Ginie zupelnie jezeli jest po nim s , albo przed nim l lub n .

mudder ( bloto ) - [ mudo ]

Gud ( Bóg )- [ gud ] - ale d gleboko w krtani

spids ( szpic - ostrze ) - [ spis ]

skyld ( dlug ) - [ skyl ]

hund ( pies ) - [ hun ] - ale u wymawiane krótko poniewaz sa po nim 2 spólgloski .

w slowie hun ( ona ) - u jest wymawiane dlugo z powodu tylko 1 spólgloski po nim .

e - wymawia sie z ustami bardzo rozciagnietymi i wtraconym malutkim i - jak w Mietek

typowa wymowa w imieniu Eva i slowie - problem .

Eva [ eva ]

problem [ problem ].

Jest slabe i czesto ginie w koncówkach z n .

Razem z litera r ( przed lub po ) zmienia sie na polskie a

frem ( naprzód ) - [ fram ]

Kerteminde ( nazwa miasta ) - [ kartemine ] - tu zginelo tez w wymowie d z powodu n

Ej wymawia sie [ aj ] . Na przyklad : nej [ naj ] - nie

f - podobnie jak w jezyku polskim

g - jest slabe i zmienia sie na j lub l ( jak lózko ) jezeli jest w srodku lub na koncu wyrazu .

Podwójne g wymawia sie jak polskie g . Ginie w niektórych wyrazach jezeli jest na

koncu razem z e albo samo .

magnet ( magnes ) - [ malnet ]

fag ( fach , przedmiot ) - [ fej ]

lige ( zaraz ) - w potocznej wymowie wymawia sie tylko [ li ]

bolig ( mieszkanie ) [ booli ] o wymawia sie tu bardzo zaokraglone prawie jak polskie u

h - podobnie jak w jezyku polskim

i - podobnie jak w jezyku polskim ale usta bardzo rozciagniete

is ( lód )

k - podobnie jak w jezyku polskim - ale podwójne k czasem moze byc czytane jak g - np- kigge [ kike ]

l - podobnie jak w jezyku polskim

m - podobnie jak w jezyku polskim

n - podobnie jak w jezyku polskim

o - troche podobne do polskiego ale bardziej okragle i wpadajace w u .

Ole .

p - podobnie jak w jezyku polskim ale podwójne p moze byc wymawiane jako b .

r - bardzo slabe - wymawiane gleboko w krtani - podobne do r francuskiego .

park ( park ) - [ paark ] - a wydluzone - r bardzo slabo slyszalne

r  z  e w srodku wyrazu ( przed lub po ) jest wymawiane jako a

frem ( naprzód ) - [ fram ]

Kerteminde ( nazwa miasta ) - [ kartemine ] - tu zginelo tez w wymowie d z powodu sasiedztwa n

r na koncu wyrazu zmienia samogloske ø na e i jest wtedy lekko slyszalne

direktør [ direk´teer ] - dyrektor

r na koncu wyrazu z e lub o zmienia sie w o - a takze zmienia samogloski e na o oraz o na u

hjælper [ jelpo ] - pomocnik

bor [ buo ] - mieszkam

w niektórych wyrazach obcego pochodzenia r na koncu moze byc jednak slabo slyszalne

Rover [ rower ] - marka samochodu

s - podobnie jak w jezyku polskim

t - podobnie jak w jezyku polskim

u - podobnie jak w jezyku polskim ale w slowie hurtigt (szybko) jak polskie o.

hurtigt [ hortit ] - u zmienilo sie na o a takze zginelo tu g bo nie wymawia sie go w hurtig ( patrz g )

v - wymawia sie jak polskie w

w - nie istnieje w slowach dunskich ale w slowach pochodzenia obcego wymawia sie jak w jezyku obcym

weekend [ wikend ]

x - podobnie jak w jezyku polskim [ ks ]

y - troche podobnie do polskiego y ale z bardzo zaokraglonymi ustami

typowa wymowa w slowie asyl ( azyl )

asyl - [ aasyyl ] - a i y sa przedluzone z powodu tylko 1 spólgloski po nich

z - normalnie wymawia sie jak polskie s

æ - samogloska wystepujaca tylko w jezyku dunskim - podobna do polskiego e ale

wymawiana z bardziej rozciagnietymi ustami - podobnie jak w angielskim apple

æble ( jablko ) - [ eble ]

ø - podobne do polskiego y ale wymawiane z zaokraglonymi ustami , jezykiem dotykajacym zebów i wargami    wywinietymi na zewnatrz . Jezeli mówi sie polskie "e" w sposób ciagly i zaokragli usta - powstaje wlasnie ten dzwiek.

øl ( piwo ) - [ yyl ] - samogloska przedluzona z powodu tylko jednej spólgloski po niej

økonomi [e´konomi ] - ekonomia , gospodarka

å - troche podobne do polskiego o ale gleboko krtaniowe i z dolna szczeka bardzo nisko

ål ( wegorz ) - [ ool ] - samogloska przedluzona z powodu tylko jednej spólgloski po niej

{moscomment}